از دست دادن اطلاعات اصلاً حس خوبی نیست، مخصوصاً وقتی اون اطلاعات برات مهم باشه. متأسفانه بعضی وقتا سیستم یه‌دفعه خراب می‌شه و می‌مونی با یه هارد M.2 که دیگه کار نمی‌کنه. توی این مقاله می‌خوایم چند تا نکته کاربردی بگیم که کمکت می‌کنه اطلاعات رو از یه هارد M.2 خراب‌شده برگردونی.

M.2 چیه و چرا مهمه؟

M.2 یه نوع استاندارد برای حافظه‌های SSD هست که توش کنترلر و فضای ذخیره‌سازی با هم یکپارچه هستن. این مدل هاردها نسبت به SSDهای معمولی SATA III عملکرد بهتر و تأخیر کمتری دارن.

اوایل M.2 زیاد رایج نبود چون مادربردها و چیپ‌ست‌ها ازش پشتیبانی نمی‌کردن. ولی الان قیمتشون اومده پایین و چون سازنده‌های لپ‌تاپ و سیستم‌ها دارن بیشتر ازش پشتیبانی می‌کنن، M.2 هم داره محبوب‌تر می‌شه. مخصوصاً تو کارهایی مثل یادگیری ماشین یا پردازش تصویر که نیاز به سرعت بالا هست بدون اینکه مصرف برق یا ظرفیت قربانی بشه، خیلی به‌صرفه‌ست.

چه بلایی می‌تونه سر یه هارد M.2 بیاد؟

خرابی هارد M.2 می‌تونه دلایل زیادی داشته باشه:

خود کارت SSD خراب شده
اتصال بین هارد و مادربرد مشکل داره
کل درایو معیوبه
عوامل خارجی مثل گرمای زیاد یا ضربه می‌تونن باعث آسیب بشن

۱. خود کارت SSD خراب شده

خرابی خود کارت M.2 ممکنه به دلایل مختلفی اتفاق بیفته. یکی از رایج‌ترین دلایل، خرابی چیپ‌های حافظه NAND هست که وظیفه ذخیره‌سازی اطلاعات رو دارن. این چیپ‌ها مثل هر قطعه‌ی الکترونیکی دیگه‌ای، عمر مفیدی دارن و بعد از یه مدت استفاده‌ی مداوم، ممکنه دچار استهلاک بشن. به‌خصوص اگه از هارد برای کارهای سنگین مثل رندرینگ یا نوشتن و خوندن اطلاعات حجیم استفاده شده باشه، احتمال فرسودگی بالاتر می‌ره.

علاوه بر این، کنترلر SSD که مسئول مدیریت دسترسی به اطلاعات هست، ممکنه دچار اختلال یا سوختگی بشه. این خرابی معمولاً به‌صورت کامل بودن اتصال و ظاهر سالم هارد ولی شناسایی نشدن اون در BIOS یا سیستم عامل ظاهر می‌شه. در چنین مواردی، فقط متخصصین مرکز تعمیر هارد ایران می‌تونن با تجهیزات تخصصی مثل پروگرامر یا دستگاه‌های مخصوص NAND، اطلاعات رو استخراج کنن.

۲. اتصال بین هارد و مادربرد مشکل داره

یکی دیگه از دلایل رایج مشکل در هارد M.2، اتصالات ناقص یا خرابی در اسلات مادربرد یا خود کانکتور هارد هست. درایوهای M.2 با یه کانکتور خیلی کوچیک به مادربرد وصل می‌شن و این اتصال اگه حتی کمی شل باشه، ممکنه سیستم نتونه هارد رو شناسایی کنه. گرد و خاک یا اکسید شدن پین‌ها هم می‌تونه باعث قطع شدن ارتباط بین هارد و مادربرد بشه.

گاهی اوقات هم وقتی کاربر هارد رو بدون دقت جا می‌زنه یا فشار زیادی به اون وارد می‌کنه، ممکنه پایه‌های اتصال دچار آسیب فیزیکی بشن. این نوع خرابی ممکنه ظاهری نداشته باشه، ولی در عملکرد شدیداً اختلال ایجاد می‌کنه. در چنین شرایطی، تمیز کردن حرفه‌ای یا تعویض کانکتور توسط مرکز تعمیر هارد ایران لازمه.

۳. کل درایو معیوبه

بعضی وقتا مشکل از اول با خود درایو شروع می‌شه؛ یعنی هاردی که خریداری شده از اول مشکل سخت‌افزاری داشته و بعد از مدت کوتاهی دچار خرابی کامل می‌شه. این اتفاق بیشتر تو محصولات برندهای متفرقه یا مدل‌هایی که گارانتی ندارن دیده می‌شه. این هاردها ممکنه از چیپ‌های بازیافتی یا کنترلرهای بی‌کیفیت استفاده کنن که باعث خرابی زودهنگامشون می‌شه.

از طرف دیگه، بعضی مدل‌ها ممکنه مشکل طراحی داشته باشن، مثلاً داغ شدن بیش از حد، بدون سیستم خنک‌کننده مناسب یا کیفیت پایین در لحیم‌کاری قطعات. اگه همچین مشکلی وجود داشته باشه، معمولاً بعد از چند هفته استفاده مشخص می‌شه و تنها راه نجات اطلاعات، مراجعه به مرکز تخصصی تعمیر و ریکاوری m2 هست.

۴. گرمای شدید یا لرزش

هاردهای M.2 نسبت به عوامل فیزیکی مثل گرمای زیاد، شوک فیزیکی یا لرزش خیلی حساس‌تر از HDDها هستن. به‌خصوص اگه لپ‌تاپ یا کیس شما سیستم خنک‌کننده‌ی مناسب نداشته باشه، ممکنه دمای هارد به شدت بالا بره. این گرما می‌تونه باعث خراب شدن چیپ‌ها یا حتی سوختن کامل درایو بشه.

از طرفی، لرزش‌های مداوم یا ضربه در حین کار (مثلاً موقع حمل لپ‌تاپ در حال روشن بودن) باعث می‌شه اتصالات داخلی یا لحیم‌ها ترک بخورن. این خرابی ممکنه در ابتدا به‌صورت کند شدن سرعت هارد یا خطاهای رندوم ظاهر بشه، اما در نهایت ممکنه باعث از کار افتادن کامل هارد بشه. پس همیشه توصیه می‌شه از لپ‌تاپ در حالت استراحت جابجا نکنید و از کول‌پد یا فن استفاده کنید تا دمای سیستم کنترل بشه.

چطوری اطلاعات رو از هارد M.2 خراب‌شده ریکاوری کنیم؟

اگه هارد M.2 خراب شده و دنبال تعمیر و ریکاوری m2 هستی، چند تا کار می‌تونی انجام بدی:

اول مطمئن شو که واقعاً هارد خراب شده. شاید فقط یه اتصال شل شده باشه و بتونی راحت درستش کنی. ولی اگه مطمئنی که کامل سوخته، احتمالاً باید تعمیر یا تعویض بشه.

وقتی مطمئن شدی که هارد خراب شده، بهتره یه محیط امن برای ایمیج گرفتن از هارد بسازی تا اطلاعات بیشتری از بین نره. بعدش می‌تونی با ابزارهایی مثل نرم‌افزار Acronis True Image یا کمک گرفتن از مرکز تعمیر هارد ایران، اطلاعات رو از هارد آسیب‌دیده برگردونی.

چطور جلوی خرابی هارد M.2 رو بگیریم؟

الان که SSDها بیشتر از قبل استفاده می‌شن و جایگزین‌ کردنشون هم سخت‌تره، خیلی مهمه که بدونیم چطوری کار می‌کنن و چی می‌تونه باعث خرابیشون بشه.

هاردهای M.2 طراحی شدن تا به‌عنوان یه گزینه‌ی ذخیره‌سازی خیلی کوچیک توی لپ‌تاپ، اولترابوک یا تبلت استفاده بشن. این هاردها فوق‌العاده سریع و جمع‌وجورن، ولی نسبت به ضربه و لرزش خیلی حساسن. همین موضوع می‌تونه باعث خرابی یا از دست رفتن اطلاعات بشه.

برای اینکه از خرابی هارد M.2 در آینده جلوگیری کنی، این نکات رو حتماً رعایت کن:

وقتی از لپ‌تاپ یا کامپیوتر استفاده نمی‌کنی، بذارش یه جای ثابت تا لرزش و ضربه بهش وارد نشه.

فقط هاردهایی رو نصب کن که توسط سازنده‌ی لپ‌تاپت یا نماینده‌ی رسمی تأیید شدن. بعضی هاردهای ارزون متفرقه ممکنه باعث از دست رفتن اطلاعات بشن.

هارد رو تا خرخره پر نکن! پر بودن بیش‌ازحد می‌تونه باعث آسیب یا خرابی بشه. معمولاً ۱ ترابایت برای هر دستگاه مناسبه.

قبل از اینکه هارد جدید M.2 نصب کنی، حتماً اطلاعات مهمت رو بریز روی یه هارد اکسترنال. چون اگه هارد جدید خراب شه، بازیابی اطلاعات بدون کمک از مرکز تعمیر هارد ایران خیلی سخته یا حتی نشدنیه.

و اگه با خرابی هارد M.2 مواجه شدی و اطلاعاتت از دست رفت، سریع با مرکز تعمیر هارد ایران تماس بگیر تا برات تعمیر و ریکاوری m2 رو انجام بدن.

سوالات متداول درباره تعمیر و ریکاوری m2

۱. اگه هارد M.2 شناسایی نشه، یعنی خراب شده؟
نه همیشه. ممکنه فقط یه اتصال یا سوکت شل باشه. ولی اگه با سیستم دیگه هم نشناسه، احتمال خرابی وجود داره.

۲. اطلاعات هارد M.2 کاملاً خراب‌شده قابل بازیابیه؟
بستگی به نوع خرابی داره. در خیلی از موارد، با ابزارهای تخصصی مرکز تعمیر هارد ایران می‌شه اطلاعات رو برگردوند.

۳. چقدر زمان می‌بره تا اطلاعات هارد M.2 ریکاوری بشه؟
بسته به میزان خرابی، بین چند ساعت تا چند روز طول می‌کشه.

۴. می‌تونم خودم تو خونه اطلاعات M.2 رو بازیابی کنم؟
اگه هارد فقط نرم‌افزاری مشکل داشته باشه، بله. ولی اگه آسیب سخت‌افزاری دیده باشه، حتماً باید بدی دست متخصص.

۵. چه عواملی باعث خرابی M.2 می‌شن؟
گرمای زیاد، ضربه، نوسان برق، استفاده نادرست، یا هاردهای بی‌کیفیت